Pamiętasz czasy, kiedy musieliśmy używać telefonów, żeby płacić za zakupy?

Technologia, którą dziś mamy w swoim zasięgu ma potencjał, by zrewolucjonizować handel i przynieść korzyści miliardom sprzedawców, konsumentom oraz gospodarkom. Nie działa ona jeszcze wszędzie tak samo, ani nie zapewnia doświadczenia tak płynnego, jakiego oczekują młodsi konsumenci, oraz ci, którzy chcą podążać za trendami[1].

Wyobraźmy sobie, że bankowość mobilna staje się wirtualną przestrzenią, czymś na kształt pulpitu czy też nawigacji, z której konsumenci mogliby skorzystać. Takie cyfrowe centrum zarządzania dawałoby pełną kontrolę nad tym, jak wykorzystywane są informacje o nas, a także wybór z jakimi usługami się łączymy i jakimi informacjami chcemy się podzielić. Oprócz podstawowych danych, jak choćby informacje o transakcjach, ten cyfrowy panel sterowania mógłby zbierać dane np. o liczbie kroków, miejscach, które odwiedzamy, wpisach w kalendarzu czy nawet – o liczbie punktów lojalnościowych w ulubionej kawiarni. Taki pulpit nawigacyjny prezentowałby to w jednym miejscu, bez konieczności przełączania się między aplikacjami.

Możliwe byłoby takie skonfigurowanie ustawień, by niektóre decyzje zapadały automatycznie. Na przykład, „idąc do kawiarni, chcę najpierw wykorzystać moje punkty lojalnościowe, a następnie saldo debetowe na koncie głównym”. Albo „jeśli wydaję ponad 1000 zł, płatność rozłoży się na trzy raty”.

Cyfrowy panel sterowania byłby zabezpieczony biometrycznie, a sztuczna inteligencja mogłaby służyć radą, pomóc w personalizacji wyborów, proponować oferty odpowiadające naszym preferencjom, a nawet wspierać w oszczędzaniu pieniędzy. Sprzedawcy mogliby do tego zdecydować się na przyjęcie płatności na różne sposoby – na przykład na wzór niektórych aplikacji, mogliby zamieniać liczbę kroków klientów na punkty, które można wykorzystać podczas zakupu.

Zastanawialiśmy się, jak tego typu innowacje mają szansę wpłynąć na doświadczenia konsumentów i małych firm. Visa odwiedziła więc Chalk Coffee, małą niezależną kawiarnię w Chester w Wielkiej Brytanii, aby sprawdzić co myślą jej klienci[2]:

A więc przyszłość już nadeszła? Cóż… powiedzmy

Oczekiwanie płynnych doświadczeń jest większe niż kiedykolwiek wcześniej. Technologia, która może je zapewnić już istnieje, więc co stoi na przeszkodzie? Dużą rolę odgrywają tutaj dane. Jest jeszcze dużo do zrobienia w zakresie uproszczenia i wprowadzenia standardów dotyczących udostępniania danych, a także zostawienia prawa wyboru i decyzji w rękach konsumentów i małych firm.

O co dokładnie chodzi? Naszym zdaniem demokratyzacja danych, czyli wprowadzenie środków, które dałyby konsumentom kontrolę nad tym, jakie informacje chcą udostępniać, w jaki sposób, kiedy i komu – zwiększy zaufanie[3]. Ostatnie badanie Visa przeprowadzone na 12 000 Europejczyków wykazało, że 69% z nich uważa, że firmy czerpią więcej korzyści z wykorzystywania ich danych niż oni sami[4]. Dowiedzieliśmy się również, że:

• ludzie są bardziej zainteresowani tym, w jaki sposób dane zostaną wykorzystane niż tym, jakie przyniosą im korzyści osobiste.
• gdy konsumenci mają większą kontrolę nad wykorzystywaniem danych, są bardziej skłonni do udostępniania ich firmom, żeby odpowiedzialnie z nich korzystały.
• danie konsumentom większej kontroli nad ich danymi wynagradza firmy, które to robią, większym zaufaniem[5].

A co z dostępnością? Chociaż poszczególne elementy istnieją niezależnie, wierzymy w możliwość ich zintegrowania w celu stworzenia płynnego, wielofunkcyjnego doświadczenia użytkownika, które technologia może zapewnić.

Ale dostępność to też kwestia realiów. Na przykład generatywna sztuczna inteligencja otwiera wiele możliwości poprawy i personalizacji doświadczeń. Z drugiej strony – można było usłyszeć o niektórych zabawnych lub dziwacznych wynikach, jakie może generować AI. A więc doświadczenie nie zawsze jest idealne. A mając na względzie prawo Moore'a (zgodnie, z którym np. superszybki komputer staje się dwa razy bardziej inteligentny co dwa lata), czasu na szybkie udoskonalenia jest coraz mniej.

Coś dla każdego

Postęp technologiczny może przynieść i przyniesie korzyści konsumentom, firmom i gospodarkom. Przeprowadziliśmy badania[6] i dokonaliśmy pewnych prognoz dotyczących wymiernych korzyści społeczno-gospodarczych, jakie mogą przynieść te innowacje.

Cyfrowi bliźniacy pracujący dla nas

Gdyby Europejczycy wykorzystali do zarządzania swoimi finansami cyfrowe narzędzia, takie jak sztuczna inteligencja, mogliby zaoszczędzić rocznie nawet 250 mld euro[7].

• Zaufanie to wciąż wyzwanie. 42% zapytanych przez nas Polaków stwierdziło, że jest mniej skłonnych zaufać sztucznej inteligencji w kwestii swoich danych osobowych.
• Ale to się zmienia. Zgodnie z udzielonymi odpowiedziami 35% konsumentów z Polski ufa sztucznej inteligencji bardziej niż rok temu, a wśród osób w wieku 18-34 ten odsetek wynosi 40%.
• I nie chodzi tylko o nowe przypadki użycia AI. Od dziesięcioleci używamy sztucznej inteligencji do ochrony ekosystemu płatności i zapobiegania oszustwom. Niedawny  przełomowy pilotaż pokazał, w jaki sposób może on zaoszczędzić Wielkiej Brytanii ponad 330 mln funtów rocznie dzięki przeciwdziałaniu oszustwom.

Biometryczny paszport

Zabezpieczenia biometryczne – w cyfrowym portfelu lub dowodzie – mogą zniwelować trudności związane z podawaniem haseł przy logowaniu i sprawić, że brytyjskie i europejskie firmy zyskają do 43 mld euro na dodatkowej sprzedaży każdego roku (dla Polski szacowany roczny wzrost sprzedaży sięga 3% na 5,5 mld zł[8]). Dzięki biometrii możliwe byłoby zredukowanie oszustw w płatnościach o wartości 483 mln euro w skali roku w regionie UE i Wielkiej Brytanii [9].

• Połączenie cyfrowego ID i biometrii nie tylko mogłoby ułatwić nasze życie, ale też chronić zarówno ludzi, jak i przedsiębiorstwa.
• 47% Polaków, z którymi rozmawialiśmy, stwierdziło, że czułoby się bezpieczniej, korzystając z ochrony biometrycznej niż z tradycyjnych metod.
• Biometria mogłaby rozbudzić potencjał drzemiący w cyfrowym ID, by wybrane informacje (za zgodą użytkowników) ułatwiały dostęp do płynnych doświadczeń online i korzystanie z wielu usług.

Przejdźmy do świata phygital

Zintegrowane finanse nie będą już nowością, ale staną się koniecznością – niezależnie od tego, czy mowa o płaceniu gestem, głosem, czy nawet przy użyciu samochodu. Korzystając z odpowiedniej technologii i geolokalizacji będzie można w ten sposób zapłacić za bilet na autostradzie, paliwo czy kawę, a wszystko to bez odrywania rąk od kierownicy.

• Doświadczeniem nowej generacji będzie płynna integracja z otoczeniem danej osoby, bez konieczności przełączania się między platformami czy aplikacjami. Może ono nawet zatrzeć granice między tym, co fizyczne, a tym, co cyfrowe^[10].
• Innowacje są tu kluczowe! 41% zapytanych przez nas osób z Polski stwierdziło, że rozważyłoby zmianę banku, gdyby ten, z którego usług korzystają obecnie nie nadążał za trendami i nie oferował najnowszych innowacji.
• Nie wspominając już o wygodzie. 11% polskich respondentów wskazuje, że kiedyś zrezygnowało z zakupu, ponieważ nie chciało im się szukać fizycznej karty.

Od milionów do miliardów sprzedawców

67% małych i średnich przedsiębiorstw w Europie jest obecnie zdigitalizowanych. Gdybyśmy wyeliminowali tę 33% lukę, ich łączne przychody wzrosłyby realnie o ponad 200 mld euro w skali roku (po ich cyfryzacji)^[11]. Dla Polski wzrost ten może oznaczać nawet 25,7 mld zł dodatkowych przychodów rocznie[12].

• Każdy może dziś zostać sprzedawcą za pomocą zaledwie kilku kliknięć.
•  Sztuczna inteligencja może wspierać tych „nano-sprzedawców” we wzroście biznesu, a 71% małych i średnich firm oraz przedsiębiorców zgadza się, że gdyby AI mogła pomóc im rozwinąć działalność, zaufaliby jej w tym zakresie.
•  Dla firm „jutra” ważniejszy niż kiedykolwiek będzie dostęp do infrastruktury i usług, które dostosowują się do ich zróżnicowanych i dynamicznie zmieniających się potrzeb – wspierając obsługę wielu walut, metod płatności i platform oraz zapewniając dodatkowe możliwości, takie jak analityka, programy lojalnościowe czy rozwiązania zapobiegające oszustwom.

Technologia, która jeszcze niedawno wydawała się czymś wprost z filmu science fiction, a która może przełożyć się na bardziej płynne doświadczenia konsumenckie i miliardy zasilające europejską gospodarkę, będzie z nami szybciej, niż nam się wydaje.

***

Wszystkie nazwy marek, logo i/lub znaki towarowe są własnością odpowiednich właścicieli, są wykorzystywane wyłącznie w celach identyfikacyjnych i niekoniecznie oznaczają poparcie dla produktu lub powiązanie z Visa.

Opisy przypadków, porównania, statystyki analizy oraz rekomendacje odnoszą się do stanu obecnego. Ich publikacja ma cel informacyjny i nie należy się na nich opierać w zakresie doradztwa operacyjnego, marketingowego, prawnego, technicznego, podatkowego, finansowego lub jakiekolwiek innego. Visa Inc. nie gwarantuje kompletności ani dokładności informacji zawartych w tym dokumencie. Nie przyjmuje także żadnej odpowiedzialności, która może wynikać z polegania na takich informacjach. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie stanowią porady inwestycyjnej ani prawnej, a czytelników zachęca się do zasięgnięcia porady kompetentnego specjalisty, jeżeli jest wymagana.

[1] From robot avatars to AI-powered football boots: Gen Alpha share visions for the future, Visa, listopad 2023, https://navigate.visa.com/europe/future-of-money/from-robot-avatars-to-ai-powered-football-boots-gen-alpha-share-visions-for-the-future/

[2] Treści znajdujące się w materiale, także dotyczące metod płatniczych, zostały przedstawione czysto teoretycznie i mogą nie mieć zastosowania w praktyce. Twórcy nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek działania podjęte na podstawie tych treści, a Visa nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek działania, błędy lub decyzje podjęte na podstawie tych treści.

[3] „Kontrola” i „zgoda” są głównymi czynnikami wpływającymi na komfort konsumentów w zakresie udostępniania danych w porównaniu z innymi faktami, takimi jak marka, reputacja i cenione usługi. Visa/A.T. Kearney Data Privacy Study (US N=5,215, UK N=5,252, AUS N=800, SG N=1,000, HK N=1,000, JP N-2,500, DE N=1,000). Wrzesień 2019 r.

[4] Globalnie (N= 34 600), Wielka Brytania (N=2 000), Francja (N=2 000), Niemcy (N=2 000), Hiszpania (N=2 000), Włochy (N=2 000), Skandynawia (Dania, Norwegia, Szwecja) (N=2 000)

[5] Audyt cyfrowy Q31. Jak ważny jest każdy z poniższych czynników przy podejmowaniu decyzji, czy wyrazić zgodę na gromadzenie i wykorzystywanie przez firmę danych na swój temat? (Global N=16,000)

[6] Dane z badania Visa przeprowadzonego w marcu i kwietniu 2024 r. wśród 8 000 konsumentów we Francji, Włoszech, Hiszpanii, Polsce, Niemczech, Szwecji i Wielkiej Brytanii. Ponadto przeprowadzono ankietę wśród 516 brytyjskich decydentów biznesowych. Danym zostały nadane wagi w celu przybliżenia populacji dorosłych w oparciu o płeć, poziom wykształcenia, wiek, rasę i region.

[7] Analiza i prognoza ekonomiczna opracowana przez Morning Consult dla Visa w maju i czerwcu 2024 r. Więcej informacji o metodologii każdego zestawienia znajduje się tutaj (z odpowiednimi danymi dostępnymi na str. 5).

[8] Obliczono, biorąc szacowany wzrost dla Polski wynoszący 3% (odpowiednie dane dostępne tutaj str. 6-8) z wyliczonej łącznej wartości 43 mld euro i przeliczając wynik na złotówki po kursie 1 euro = 4,23 zł.

[9] Analiza i prognoza ekonomiczna opracowana przez Morning Consult dla Visa w maju i czerwcu 2024 r. Więcej informacji o metodologii każdego zestawienia znajduje się tutaj (z odpowiednimi danymi dostępnymi na str. 6-8).

[10] From robot avatars to AI-powered football boots: Gen Alpha share visions for the future, Visa, listopad 2023, op. cit.  

[11] Analiza i prognoza ekonomiczna opracowana przez Morning Consult dla Visa w maju i czerwcu 2024 r. Więcej informacji o metodologii każdego zestawienia znajduje się tutaj (z odpowiednimi danymi dostępnymi na str. 2).

[12] Obliczono, biorąc szacowany wzrost dla Polski wynoszący 3% (odpowiednie dane dostępne tutaj str. 2) z szacowanej łącznej wartości 200 mld euro i przeliczając wynik na złotówki po kursie 1 euro = 4,23 zł.